Τα γεγονότα που γιορτάζουμε κατά την εργατική Πρωτομαγιά δεν καθιέρωσαν κανένα 8ωρο και κανένα εργατικό δικαίωμα. Αντιθέτως, αρκετά εργοστάσια, μετά τα εν λόγω συμβάντα, χειροτέρευσαν τις συνθήκες εργασίας υπό τον φόβο έξαρσης περιστατικών βίας από τους συνδικαλιστές οπαδούς του σοσιαλισμού. Οι εργασιακές συνθήκες βελτιώθηκαν αρκετές δεκαετίες ύστερα, με την έξαρση της βιομηχανικής και τεχνολογικής επανάστασης, όταν αυξήθηκε ο ανταγωνισμός και η ανάγκη του εργοδότη να διατηρεί στη δική του επιχείρηση εξειδικευμένους εργαζόμενους οι οποίοι του αποφέρουν κέρδος. Κανένας πολιτικός και καμία πολιτικά συντονισμένη ομάδα δεν έχει καταφέρει κάτι καλό για τον εργαζόμενο ή την παραγωγή εν γένει.
Διδασκόμαστε από δασκάλους, ΜΜΕ ή το οικείο μας περιβάλλον ότι η εργατική πρωτομαγιά αποτελεί επέτειο της αιματηρής εξέγερσης των εργατών στη διαδήλωση της 4ης Μαΐου του 1886 στο Σικάγο, μέσω της οποίας καθιερώθηκε το 8ωρο και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Αν είναι αυτό ακριβές, γιατί η καθιέρωση του 8ώρου ήλθε 30 χρόνια μετά και μάλιστα στην Ουρουγουάη; Τι ακριβώς γιορτάζουμε την Πρωτομαγιά; Ας το δούμε εν συντομία.

Μετά τον αμερικανικό εμφύλιο και την οικονομική ύφεση, η δεύτερη βιομηχανική επανάσταση έφερε στην Αμερική τεράστια ανάγκη για εργατικό δυναμικό, ωστόσο οι 10 ώρες εργασίας την ημέρα και οι 6 εργάσιμες ημέρες την εβδομάδα, ήταν εξαντλητικές. Το Σικάγο ήταν ίσως το σημαντικότερο βιομηχανικό κέντρο της Αμερικής. Γρήγορα δημιουργήθηκαν εργατικά κινήματα διεκδικώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας και καθιέρωση της 8ωρης εργασίας.
Ο Αύγουστος Σπάις, γνωστός ακτιβιστής των εργατών και εκδότης, μέλος του σοσιαλιστικού κόμματος, υποκίνησε αρκετές διαδηλώσεις εκείνη την περίοδο. Στις 3 Μαΐου του 1886 συντόνιζε τη διαδήλωση και την απεργία στο εργοστάσιο αγροτικών μηχανημάτων McCormick, στο πλαίσιο μιας γενικευμένης απεργίας και σε άλλες περιοχές. Το εργοστάσιο αυτό εντούτοις προσπαθούσε να συνεχίσει τις εργασίες του με απεργοσπάστες. Οι απεργοσπάστες, εκείνες τις ημέρες, συνοδεύονταν από 400 αστυφύλακες προκειμένου να μπορούν να εργάζονται στο εργοστάσιο χωρίς να κινδυνεύει η σωματική τους ακεραιότητα. Στο τέλος της βάρδιάς τους όμως, στις 3 Μαΐου του 1886, οι οργισμένοι απεργοί όρμηξαν στις πύλες του εργοστασίου με άγριους σκοπούς. Ο Σπάις προσπάθησε να ηρεμήσει τα πνεύματα αλλά οι αστυφύλακες επενέβησαν και πυροβόλησαν με αποτέλεσμα τον θάνατο τουλάχιστον δύο εργατών (υπήρξαν δημοσιεύματα που ανέβασαν τον αριθμό των νεκρών μέχρι και τους 6). Ωστόσο η εργατική πρωτομαγιά, δεν μνημονεύει το συγκεκριμένο γεγονός της 3ης Μαΐου ως αφορμή περισυλλογής, αλλά το γεγονός της επόμενης ημέρας.
Οι ριζοσπάστες ακτιβιστές, μετά τα γεγονότα στο εργοστάσιο McCormick έλαβαν δράση. Τύπωσαν προσκλητήρια εκδίκησης για ένα μαζικό συλλαλητήριο στις 4 Μαΐου με επικεφαλίδα “ΕΚΔΙΚΗΣΗ! Εργάτες στα όπλα!”. Μέσα στα άλλα, το προσκλητήριο καλούσε τους εργάτες να παρουσιαστούν στην πλατεία Haymarket στο Σικάγο “πλήρως οπλισμένοι”. Όταν ο Σπάις είδε τα προσκλητήρια, απαίτησε την απόσυρσή τους με αντικατάσταση των απειλητικών φράσεων για ένοπλη βία. Το κατάφερε, αλλά είχαν ήδη μοιραστεί μερικές εκατοντάδες φυλλάδια. Αρκετοί ριζοσπαστικοί οπαδοί των κομμουνιστικών ιδεών των Μαρξ και Ένγκελς είχαν ήδη παρεισφρήσει στο εργατικό κίνημα. Οι πιο εξτρεμιστές από αυτούς επιδίωκαν την ένοπλη βία ενάντια στο κεφάλαιο με απώτερο σκοπό τη δημιουργία αταξικής κοινωνίας (Το “Κεφάλαιο” του Μαρξ είχε ήδη γίνει γνωστό από το 1867 και το “Κομμουνιστικό Μανιφέστο” από το 1848).

Η διαδήλωση στην πλατεία Haymarket του Σικάγο ξεκίνησε στις 4 Μαΐου του 1886 γύρω στις 7:30 το απόγευμα και έλαβαν μέρος περίπου 1.400 άτομα. Μια ικανή αστυνομική δύναμη παρακολουθούσε από κοντά. Ο Σπάις δήλωνε παντού ότι είχε σκοπό να διεξαχθεί μια ειρηνική συγκέντρωση όπου θα ακούγονταν με ευπρέπεια οι απόψεις τριών ομιλητών. Όντως, ο Σπάις τελείωσε την ομιλία του και ακολούθησε ο Πάρσονς, επίσης κομμουνιστής και ασχολούμενος με τις εκδόσεις. Ο Πάρσονς μίλησε περίπου μία ώρα και παρέδωσε το βήμα στον τελευταίο ομιλητή, τον Βρετανό σοσιαλιστή ακτιβιστή πάστορα Φίλντεν, ο οποίος μίλησε 20 λεπτά. Το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου είχε φύγει καθώς ο καιρός ήταν βροχερός και χειροτέρευε. Είχαν απομείνει πολύ λιγότεροι από τους μισούς. Ο δήμαρχος του Σικάγο, ο Κάρτερ Χάρισον, αφού είχε παρακολουθήσει μεγάλο μέρος των ομιλιών, αποχώρησε και αυτός για το σπίτι του. Μετά και την ολοκλήρωση του τελευταίου ομιλητή, κατά τις 10:30 το βράδυ, η αστυνομία προσπάθησε να λήξει τη συγκέντρωση ανακοινώνοντάς το σχετικά στον τελευταίο ομιλητή ώστε να το μεταφέρει στο πλήθος που είχε απομείνει. Εκείνη τη στιγμή, κάποιοι άγνωστοι από ένα σοκάκι, πέταξαν μια βόμβα στη γραμμή των αστυνομικών. 7 αστυφύλακες σκοτώθηκαν και περίπου 60 τραυματίστηκαν. Αμέσως, οι υπόλοιποι αστυνομικοί, μέσα στο χάος που προέκυψε, ξεκίνησαν να πυροβολούν αδιακρίτως προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. Το αποτέλεσμα ήταν να σκοτωθούν επιπλέον 4 πολίτες αλλά να τραυματιστούν και δεκάδες άλλοι παρευρισκόμενοι ή περαστικοί. Μερικοί αυτόπτες μάρτυρες κατέθεσαν ότι οι αστυφύλακες δεν έβλεπαν καν πού πυροβολούσαν με αποτέλεσμα να τραυματίζονται και μεταξύ τους. Ακολούθησε η νομική διαδικασία για την ανάδειξη των ενόχων. Ουδέποτε βρέθηκαν αυτοί που έριξαν τη βόμβα, αλλά μετά από μία αμφιλεγόμενη και μακρόσυρτη δικαστική διαδικασία, 4 άτομα (ανάμεσά τους ο Σπάις και ο Πάρσονς) εκτελέστηκαν με απαγχονισμό τον Νοέμβριο του 1887.
Τα γεγονότα όμως του 1886, δεν καθιέρωσαν το 8ωρο σε καμία χώρα. Η πρώτη χώρα που καθιέρωσε το 8ωρο ήταν η Ουρουγουάη, περίπου 30 χρόνια αργότερα, το 1915. Το κυβερνητικό κόμμα της Ουρουγουάης που έκανε την αρχή για την εγκαθίδρυση του 8ώρου δεν ήταν κομμουνιστικό, ούτε καν αριστερό. Πρόκειται για το “Colorados” το οποίο υπάρχει μέχρι σήμερα και αυτοπροσδιορίζεται ως κεντρώο και φιλελεύθερο. Σε διεθνές επίπεδο το θέμα τέθηκε στη συνθήκη των Βερσαλλιών το 1919 κατά το τέλος του πρώτου παγκοσμίου πολέμου.
Ίσως η κοινωνία μας να ήταν καλύτερη αν η γνώση και η επιστήμη έμπαινε τόσο εύκολα στα σπίτια μας όσο τα κομματικά συνθήματα από όλες τις πλευρές. Το ότι η εργατική Πρωτομαγιά αφορά τα γεγονότα της 4ης Μαΐου 1886 και όχι της προηγούμενης ημέρας, σημαίνει ότι μνημονεύουμε την ένοπλη εκδίκηση για την οποία ακριβώς καλούσε το προσκλητήριο της εποχής.

Η μόνη πραγματική αντίσταση απέναντι στους «εκμεταλλευτές εργοδότες», η μοναδική ουσιαστική πράξη βελτίωσης της ζωής του εργαζομένου, προκύπτει υπό συνθήκες ελευθερίας, όταν έχει να διαλέξει μεταξύ πολλών ανταγωνιστικών επιχειρήσεων οι οποίες διακαώς επιθυμούν να απασχολούν τους καλύτερους εργαζόμενους για να αποκομιστεί το μέγιστο δυνατό κέρδος. Όταν υπάρχει κρατικός και κομματικός παρεμβατισμός, μειώνεται η ελευθερία των πολιτών και προκύπτουν μονοπώλια και ολιγοπώλια τα οποία εκβιάζουν τον εργαζόμενο να υπομένει άθλιες συνθήκες εργασίας με ελάχιστες αμοιβές.
Επομένως αν θέλετε να γιορτάζετε τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, καλό θα ήταν να αφήσετε απ’έξω τους πολιτικούς και τους συνδικαλιστές. Αυτοί μόνο μιζέρια και καταστροφές μπορούν να φέρουν.

#np2023 #pdm2882