Ο Άρης Σπηλιωτόπουλος γράφει στο NEWS 24/7 για τον μεσαίο χώρο, που μόνο δεδομένος δεν είναι πια και για το πεδίο της επόμενης πολιτικής αναμέτρησης.
H πρόσφατη τραγωδία, εκτός όλων των άλλων, σόκαρε και αφύπνισε την κοινωνία.
Σόκαρε γιατί βίαια κι αιφνίδια, ανατράπηκαν αυτονόητες παραδοχές όπως ότι το τρένο είναι το ασφαλέστερο μεταφορικό μέσο ή ότι εμείς φροντίζουμε την υγεία μας και η Πολιτεια την ασφάλεια μας.
Αφύπνισε γιατί αίφνης όλοι μας ξυπνήσαμε από τον λήθαργο της ψευδαίσθησης της δεδομένης επιβίωσης μπροστά στη παραδοχή οτι ζούμε από τύχη. Η εικόνα ενός επιτελικού κράτους-αρωγού, ραγισμένη από τις πλημμύρες, τις πυρκαγιές αλλά και τις υποκλοπές, θρυμματίστηκε στα Τεμπη. Όλα άλλαξαν. Τόσο που το πολιτικό και επικοινωνιακό περιβάλλον όπως αποτυπωνόταν “φωτογραφικά” στις δημοσκοπήσεις, σήμερα, να μοιάζει με κιτρινισμένη φωτογραφία βγαλμένη από ένα φθαρμένο πολιτικό χρονοντούλαπο.
Η επικοινωνία που κάποτε υποκαθιστούσε την έλλειψη περιεχομένου στο μήνυμα, σήμερα αναδεικνύει την γύμνια του. Το μέσο είναι το μήνυμα λέγαμε κάποτε. Σήμερα είναι το μέσο που αποτυπώνει την έλλειψη του. Σκυφτά κεφάλια, υγρά μάτια, αξύριστα πηγούνια, περίλυπα πρόσωπα. Καμία ζακέτα εκστρατείας δεν απαλύνει την απότομη και βίαιη αφύπνιση όλων μπροστά στον αφανισμό της αποτελεσματικότητας ενός κράτους που αφέθηκε και άφησε την ασφάλεια και την επιβίωση μας στη τύχη. Η παραδοχή από υπεύθυνα χείλη οτι οι πολίτες δεν έπρεπε να ξέρουν για την πραγματική κατάσταση των τρένων γιατί δεν θα έμπαιναν σε αυτά ειναι μια κυνική ομολογία οτι το όποιο κέρδος, οικονομικό ή πολιτικό,είναι πάνω από την ασφάλεια της κοινωνίας και των πολιτών.
Ένα νέο πολιτικό περιβάλλον έχει εμφανιστεί. Το δημοσκοπικό προβάδισμα της κυβέρνησης έχει υποχωρήσει αλλά πολύ περισσότερο οι ποιοτικοί δείκτες υπεροχής της έχουν θρυμματιστεί. Η παραδοχή του μεσαίου χώρου οτι η κυβέρνηση και προσωπικά ο Πρωθυπουργός μπορούσε να κάνει τη δουλειά της ανασύνταξης ενος κράτους ώστε να αποκτήσει την αποτελεσματικότητα που είχε καεί στο Ματι, θόλωσε. Οι κεντρώοι και αναποφάσιστοι πολίτες δεν είχαν και δεν έχουν ερωτευτεί τον Κ. Μητσοτάκη όπως είχαν κάνει στο πρόσφατο παρελθόν με τον Αλ. Τσίπρα. Όμως όταν ένιωσαν απατημένοι με τον τελευταίο, αγόρασαν το επιχείρημα της πρόσληψης του πρώτου με σύμβαση περιορισμένου χρόνου για να κάνει τη δουλειά ανασύνταξης και γι’ αυτό σήμερα νιώθουν πλήρη σύγχυση. H δουλειά δεν έγινε. Η μακέτα δεν έγινε πράξη. Ο ιδιωτικός τομέας νοιάζεται μόνο για τους αυτοκινητοδρόμους, για τα υπερκέρδη των διοδίων και λειτουργεί ληστρικά.
Η διαπλοκή καλά κρατεί αφού τεμαχίζει τις συμβάσεις και μαζί τους την ασφάλεια των πολιτών αφού το έργο του αυτοματοποιημένου ελέγχου καρκινοβατεί εδώ και χρόνια. Η πολυδιαφημιζόμενη εγγύηση των σιδηροδρόμων μετατράπηκε σε ζήτημα παρουσίας ή οχι στα ψηφοδέλτια του κυβερνώντος κόμματος αυτού που την εγγυήθηκε. Η φιέστα για σύστημα τηλεδιοίκησης έμεινε μόνο ως τραγική ειρωνεία να θυμίζει την αποχή που η επικοινωνία επισκίαζε την ουσία. Όλα αυτά μετά από το μείζον ζήτημα των υποκλοπών έφεραν την ρευστότητα σε ένα μέχρι και χθες δεδομένο πολιτικό περιβάλλον.
Ο μεσαίος χώρος μόνο δεδομένος δεν είναι πια. Κεντρώοι, μετριοπαθείς, δυναμικά κοινά, πολίτες σαστισμένοι και ταυτόχρονα πικραμένοι και προδομένοι αναζητούν διέξοδο. Αναζητούν μια πειστική αφήγηση. Η αφήγηση της Κυβέρνησης που εξαντλείται στην επικοινωνία του φαίνεσαι, της συνευθύνης, του συμψηφισμού, οχι μόνο δεν πείθει αλλά στις ποιοτικές έρευνες φαίνεται οτι εξοργίζει. Μαλιστα μετά την κοινοβουλευτική αποδρομή του Κ. Καραμανλή και την αλλοίωση που εχει υποστεί ιδεολογικά, πολιτικά και οργανωτικά η φυσιογνωμία της Νεας Δημοκρατιας, η τραγωδία και οι συνέπειές της δημιουργούν συνθήκες ρήξης με τα παραπάνω κοινά.
Σε ενα κόμμα που η δημοφιλία του Κ. Καραμανλή του οικειοθελώς αποχωρήσαντος παραμένει στο 65% και που ο μεσαίος χωρος πλεονάζει στους αναποφάσιστους, η όποια μετακίνηση είναι υπεραρκετή για να αλλάξει το πολιτικό σκηνικό. Κάτι που δεν φαίνεται δύσκολο αφού το αίτημα για τιμωρία των ενόχων, ρήξη με τις παθογένειες του κράτους και επανίδρυσή του,αποκτά παλλαϊκή υποστήριξη. Ανάχωμα σε τέτοια μετακίνηση μπορεί να είναι μόνο η απειλή και η ανασφάλεια. Απειλή για επανάληψη των πειραματισμών του πρόσφατος παρελθόντος απο κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Ανασφάλεια με την προβολή του ριζοσπαστισμού του ΣΥΡΙΖΑ έναντι της ζητούμενης κυβερνησιμότητάς του, με το ύφος και τα πρόσωπα που θέλει ο μεσαίος χώρος.
Το ερώτημα όμως είναι αν η κινδυνολογία μόνη της αρκεί για να συγκρατήσει τις απώλειες του κυβερνώντος κόμματος. Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα ο Αλ. Τσίπρας να προχωρήσει σε ρήξη με τον άκαρπο ριζοσπαστισμό και να αναδείξει ενα νέο αφήγημα κυβερνησιμότητας που να προσεγγίσει τους προδομένους απο την παλιά ερωτική σχέση μαζί του, μετριοπαθείς πολίτες. ‘Οπως και κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει οτι η ανάγκη της αλλαγής σελίδας να έχει στο τέλος μεγαλύτερη βαρύτητα από την όποια νεφελώδη επίκληση αστάθειας.
Αυτό θα είναι το πεδίο της επόμενης πολιτικής αναμέτρησης. Ποιος πραγματικά θα εχει έγκαιρα διαγνώσει τις ανάγκες και τις επιθυμίες των νέων, των δυναμικών, των πολλών συμπολιτών μας του μεσαίου πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού χώρου. Ποιος μπορεί να αποδείξει οτι έμαθε από τα λάθη του και εχει πραγματικά διάθεση αλλαγής από όσα δεινά πληγώνουν τη ζωή και την περηφάνεια μας. Μόνο τότε η αντισυστημική αντίδραση θα αναδειχθεί ως πραγματικός κίνδυνος για τη Δημοκρατία και οι δημοκρατικοί πολίτες θα τείνουν πρόθυμα αυτιά σε θετικές αφηγήσεις. Μόνο τότε, παραφράζοντας την κορυφαία δραματουργο Λούλα Αναγνωστάκη θα μιλήσουν σε “εσάς που με ακουτε”.
Ο Άρης Σπηλιωτόπουλος είναι πολιτικός αναλυτής, επικοινωνιολόγος και πρώην υπουργός.
