Η συμμαχία της Βαρσοβίας με το Κίεβο και η προσπάθεια της Πολωνίας να γίνει ευρωπαϊκή δύναμη χαιρετίζονται από την Ουάσιγκτον ως μέσο για την αντιμετώπιση του Βερολίνου και κάθε ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας

Ένα ρήγμα, που μπορεί να αποβεί μοιραίο για τη συμμαχία του ΝΑΤΟ αρχίζει να διευρύνεται.

Ο λόγος για την αντιπαλότητα Γερμανίας – Πολωνίας που τείνει να προσλάβει ανεξέλεγκτες καταστάσεις.
Η συμμαχία της Βαρσοβίας με το Κίεβο και η προσπάθεια της Πολωνίας να γίνει ευρωπαϊκή δύναμη χαιρετίζονται από την Ουάσιγκτον ως μέσο για την αντιμετώπιση του Βερολίνου και κάθε ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας εν μέσω μιας περίπλοκης γεωπολιτικής και γεωοικονομικής διαμάχης, επισημαίνει ο γεωπολιτικός αναλυτής Uriel Araujo.
Υπάρχει μια γερμανο-πολωνική κόντρα σε εξέλιξη στην καρδιά της Ευρώπης και ενώ η Πολωνία φιλοξενεί την πιο σημαντική γερμανική στρατιωτική παρουσία από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ως μέρος των επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ στην ανατολική πλευρά της.
Η Βαρσοβία, εν τω μεταξύ, έχει ξεκινήσει μια νομική εκστρατεία κατά του Βερολίνου για πολεμικές αποζημιώσεις.

Πολεμική ρητορική

Η πολεμική ρητορική της Πολωνίας σχετικά με τον εξέχοντα ρόλο της Γερμανίας στην ΕΕ (περιγράφεται ως «Τέταρτο Ράιχ») είναι μέρος αυτής της διαμάχης.
Η ρήξη αφορά σε ιστορικές διαφωνίες αλλά έχει και βαθιές γεωπολιτικές επιπτώσεις, επισημαίνει στην ανάλυσή του στο South Front ο Araujo.
Πολλά έχουν γραφτεί για την Πολωνία ότι δηλαδή είναι πλέον μια «ανερχόμενη δύναμη».
Θα μπορούσε να δει κανείς, ήδη από το 2020, κατά τη διάρκεια των στρατιωτικών ασκήσεων «Defender Europe 2020», για παράδειγμα, πόσο πολύ ονειρευόταν η Βαρσοβία να γίνει το κύριο προπύργιο της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Ανατολική Ευρώπη.
Η σημερινή σύγκρουση δίπλα στην Ουκρανία προφανώς ταιριάζει πολύ σε τέτοιες φιλοδοξίες.

Πλήγμα για την αυτονομία της ΕΕ

Επιπλέον η Ουάσιγκτον φαίνεται να είναι στην ευχάριστη θέση να προωθήσει τις φιλοδοξίες της Βαρσοβίας σχετικά με την περιφερειακή ηγεμονία ως κυρίως μέσο για την αντιμετώπιση του Βερολίνου.
Μια άλλη απόδειξη τέτοιων φιλοδοξιών είναι οι συγκεκριμένες πρόοδοι Ουκρανίας-Πολωνίας προς μια συνομοσπονδία – περιλαμβάνουν σχέδια νομοσχεδίων προς το κοινοβούλιο τόσο στην Πολωνία όσο και στην Ουκρανία που δίνουν αμοιβαία ειδικό καθεστώς στους πολίτες του γειτονικού κράτους.
Τέτοια φιλόδοξα πολωνικά σχέδια θα αντιμετωπίσουν, ωστόσο, τεράστιες προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ίδιας της αντιπολωνικής ακροδεξιάς στην Ουκρανία.
Σε κάθε περίπτωση, η αναδυόμενη Πολωνο-Ουκρανική συμμαχία θα μπορούσε να σημαίνει μια μετατόπιση προς την Ανατολή για το γεωπολιτικό κέντρο βάρους του ευρωπαϊκού μπλοκ, που επί του παρόντος εδρεύει στη Γαλλία και τη Γερμανία.
Ωστόσο, αυτό με τη σειρά του θα ήταν ένα πλήγμα για την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία.

Η συνεργασία Ρωσίας – Ευρώπης

Είναι αδύνατο να μιλήσουμε για την κρίση στην Ανατολική Ευρώπη σήμερα χωρίς να αντιμετωπίσουμε το γεωπολιτικό ζήτημα της επέκτασης του ΝΑΤΟ (μέρος της επικίνδυνης πολιτικής της Ουάσιγκτον ) συν το θέμα των αμερικανικών γεωοικονομικών συμφερόντων που σχετίζονται με την ενέργεια, επισημαίνει ο Araujo.
Δεν θα πρέπει κανείς να ξεχνά πως ολόκληρο το έργο του δικτύου Nord Stream το οποίο, για πρώτη φορά, παρέκαμψε την Πολωνία και την Ουκρανία για να παραδώσει ρωσικό αέριο απευθείας στη Δυτική Ευρώπη, συνάντησε από την πρώτη στιγμή τις σφοδρές αντιδράσεις των ΗΠΑ αλλά και των δύο χωρών που έμειναν εκτός.
Και όμως το Βερολίνο αντιστάθηκε στις αμερικανικές πιέσεις μέχρι την ολοκλήρωσή του – και στη συνέχεια οι αγωγοί ανατινάχτηκαν.
Το ζήτημα είναι ότι η Γερμανία και οι κύριες ευρωπαϊκές δυνάμεις δεν ήθελαν ποτέ να ανταγωνίζονται υπερβολικά τη Ρωσία, μεταξύ άλλων επειδή η ρωσοευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της ενέργειας ήταν πάντα στρατηγική.
Οι αγωγοί Nord Stream ήταν η πιο ορατή υλοποίηση αυτής της βούλησης.

Πολωνία, Νορβηγία και…ενεργειακός κόμβος

Τον Ιούνιο του 2021, οι υπουργοί Εξωτερικών της Πολωνίας Zbigniew Rau και της Ουκρανίας Dmytro Kuleba συντόνιζαν τις θέσεις τους σχετικά με το θέμα του Nord Stream 2.
Και οι δύο περιέγραψαν τον αγωγό ως «απειλή» για την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια, ενώ στην πραγματικότητα οι τεράστιες αυξήσεις των τιμών της ενέργειας που επηρέαζαν την Ευρώπη από το 2021 θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εάν ο Nord Stream 2 είχε τεθεί σε λειτουργία.
Από την αρχή, η ευρωπαϊκή ενεργειακή κρίση εξυπηρέτησε απόλυτα τα αμερικανικά συμφέροντα.
Το προαναφερθέν ενεργειακό ζήτημα και ο πόλεμος επιδοτήσεων του προέδρου των ΗΠΑ Joe Biden κατά της Ευρώπης μπορεί να ήταν ένα σήμα αφύπνισης για πολλούς ευρωπαίους ηγέτες και έτσι έθεσαν εκ νέου στο τραπέζι την πολυσυζητημένη έννοια της «στρατηγικής αυτονομίας».
Ωστόσο, οι Πολωνοί ηγέτες φαίνεται να βλέπουν τα πράγματα με διαφορετικό τρόπο.
Η Πολωνία, που δεν έχει δικό της κέντρο διανομής φυσικού αερίου, έχει μεγάλα σχέδια για τον αγωγό της Βαλτικής που θα συνδέει τις ακτές της με τη Νορβηγία, καθιστώντας την έτσι βασικό ευρωπαϊκό κόμβο φυσικού αερίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 4 Μαΐου, η Πολωνία ενέκρινε νομοσχέδιο που θα ενισχύει τη στρατιωτική προστασία της ενεργειακής υποδομής της Βαλτικής, επιτρέποντας στις ένοπλες δυνάμεις της να βυθίσουν οποιοδήποτε εχθρικό πλοίο στοχεύσει τον συγκεκριμένο αγωγό.
Έχοντας αποκοπεί από τις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου, η Πολωνία βασίζεται πλέον σε εισαγωγές από τη Νορβηγία.
Ο προαναφερθείς αγωγός, ο οποίος έχει στην πραγματικότητα πέντε φορές λιγότερη χωρητικότητα από τον Nord Stream 2, δεν είναι ιδανική εναλλακτική λύση, σε καμία περίπτωση.

Διχασμένη η Δύση

Ο πολιτικός επιστήμονας και καθηγητής του Πανεπιστημίου του Σικάγο John Mearsheimer, ο οποίος είναι ίσως ο πιο ισχυρός υποστηρικτής της «ρεαλιστικής» σχολής σκέψης στις διεθνείς σχέσεις, έχει μιλήσει και έχει γράψει πολλές φορές για το πώς οι πολιτικές ελίτ των κύριων ευρωπαϊκών δυνάμεων στην πραγματικότητα δεν ήταν πρόθυμοι να συνεχίσουν την ατζέντα της Ουάσιγκτον για περικύκλωση και περιορισμό της Μόσχας, όπως αποκαλύπτεται από τον Γάλλο πρώην πρόεδρο Nicolas Sarkozy και την πρώην καγκελάριο της Γερμανίας Angela Merkel.
Ο Mearsheimer υποστηρίζει ότι η τρέχουσα σύγκρουση στην Ουκρανία προκλήθηκε κυρίως από τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ και από τη «στρατηγική των ΗΠΑ να απομακρύνουν την Ουκρανία από την τροχιά της Ρωσίας και να την ενσωματώσουν στη Δύση».
Ενώ έδινε μια διάλεξη τον Ιούνιο του 2022, ο Mearsheimer, ο οποίος είναι Αμερικανός είχε πει ότι «οι Ευρωπαίοι χορεύουν με τη μελωδία μας. Διοικούμε το ΝΑΤΟ.
Αυτό είναι θέμα εξουσίας» και μάλιστα γελοιοποίησε την έννοια της «κοινής λήψης αποφάσεων» εντός του οργανισμού του Ατλαντικού, με το σκεπτικό του ότι η Ευρώπη εξαρτάται πάρα πολύ από τις ΗΠΑ για την ασφάλειά της
Οι ευρωπαϊκές συνομιλίες για τον επανεξοπλισμό αφορούν επίσης την αντιμετώπιση αυτής της άβολης πραγματικότητας.
Η μάχη της Βαρσοβίας για περιφερειακή ηγεμονία, ωστόσο, βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην αμερικανική στρατιωτική παρουσία και ισχύ.
Ένας τοπικός παράγοντας όπως η Πολωνία μπορεί πράγματι να διατεθεί για να χρησιμοποιηθεί ως Αμερικανικός αντιπρόσωπος, αυξάνοντας παράλληλα τις εντάσεις στην Ευρώπη.
Μένει να δούμε τι μπορεί να κερδίσει από αυτό.
Σε κάθε περίπτωση, η υπό την ηγεσία των ΗΠΑ συλλογική Δύση είναι σήμερα ένα σπίτι… διχασμένο.

#np2023 #pdm2882